Eli böğründe mimari olarak anılan bu mimari seklinde Anadolu da payanda ismi verilmektedir. Payanda Farsça bir sözcük olup besleyen anlamına gelmektedir. Bu malzeme dekoratif dış cephe malzemesi olarak bilinmektedir. Eskiden ahşap olan binaların temel olarak üzerine oturtulduğu kaymayı engelleyen dekoratif yapılar olarak anılmaktadır. Payandalar bazen de zemin katın üzerine bölme şeklinde oturtulmuştur.
Eli Böğründe Mimarinin Kullanım Alanları Nerelerdir?
Başta dış cephelerde dekoratif maksatla kullanılmakta olan eski bir mimari şekli olarak bilinmektedir. Günümüzde ise bu mimari usul daha da farklı alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Gemi yapım ve söküm işlemleri yapan işletmelerde tam anlamıyla mimari sayılmasa kullanılmaktadır. Özellikle köprülerin taşıyıcı kolonların da kullanılmaktadır. İlk örneklerinden birisi Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Yine özellikle sur ya da eskiden kalan kalelerde kullanılmıştır. Eski Osmanlı camilerinde hatta kiliselerde dahi kullanılmaktadır. Buna benzer yapılarda günümüzde kullanılmaktadır. Her ne kadar çok yaygın olmasa da meraklıları bulunmaktadır.
Günümüzde Payanda Mimarisi
Bu mimari günümüz şartlarında dekor maksadıyla kullanılmaktadır. Özellikle villa tipi yapılarda çatı ile duvar arasında sıkça rastlanmaktadır. Yine eski evlerin restore edilmesi esnasında ince bir görüntü veya güç unsuru olarak kullanılmaktadır. Günümüzde konak olarak kullanılan doğu kültürünün ayrılmaz bir parçası haline getirilmektedir. Bu günlerde eli böğründe mimarinin neredeyse her yapı malzemesi ile kullanımı mümkün olmaktadır. Ahşap beton hatta metal olarak göze çarpmaktadır.
4 comments
Çok ilginç bir konu Eli böğründe mimari, Anadolu’da payanda olarak da bilinen, bir dekoratif dış cephe malzemesiymiş. Eskiden ahşap binaların temel üzerinde kaymayı engellemek için kullanılıyormuş. Şimdi ise daha farklı alanlarda da kullanılmaya başlanmış. Mimari düşüncelerin çok çeşitli şekillerde uygulanması gerçekten etkileyici.
Çok ilginç bir mimari tarz Tarih boyunca kullanılan ve günümüzde de dekoratif amaçlarla tercih edilen eli böğründe mimari, yapıları çok daha etkileyici hale getiriyor. Çeşitli yapı malzemeleriyle kullanılabilmesi de oldukça dikkat çekici.
Eşsiz bir mimari tarz, ilginç bilgiler
Eli böğründe mimari Anadolu’da payanda olarak bilinir ve dış cephe dekorasyonunda kullanılan bir mimari tarz olarak tanımlanır. Bu geleneksel yapı elemanı, binanın altına yerleştirilen dekoratif yapılar olarak bilinir. Bugün, bu mimari tarz köprülerde, gemi yapımında ve hatta eski evlerin restorasyonunda da kullanılmaktadır. Görüntüsü ve işlevselliğiyle ilgi çeken bu tarz, günümüzde villa tipi yapılar ve konakların dekorasyonunda da tercih edilmektedir. Oldukça ilginç bir mimari tarz olduğunu düşünüyorum.